Uprawnienia budowlane dla instalatora - to możliwe!
Uprawnienia budowlane umożliwiają pełnienie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Powinny je zatem posiadać wszystkie osoby zainteresowane stanowiskiem projektanta, inspektora nadzoru inwestorskiego, czy też kierownika budowy lub robót. Ale jak je zdobyć? Co dają uprawnienia budowlane i czy każdy może się o nie postarać? Zachęcamy do zapoznania się z poniższym artykułem.
Co dają uprawnienia budowlane dla instalatora?
Posiadanie uprawnień budowlanych umożliwia pełnienie samodzielnej funkcji w budownictwie. Ale co to oznacza w praktyce? Otóż taka osoba może w sposób fachowy ocenić dane zjawiska techniczne lub też podjąć samodzielną decyzję dotyczącą wyboru rozwiązania architektonicznego czy też techniczno-organizacyjnego w zależności od sytuacji. Upraszczając, uprawnienia budowlane umożliwiają projektowanie i nadzorowanie prac budowlanych. O tym jak zdobyć uprawnienia budowlane przeczytasz w poniższej części artykułu.
Uprawnienia budowlane według przepisów
Wymagania do uzyskania uprawnień budowlanych dla mistrzów i techników oraz zasady według, których się je przyznaje określone są przez ogólnopolskie prawo. Konkretne zapisy na ten temat znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 29 kwietnia 2019 roku w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. W dokumencie tym jasno wskazano, jakie wykształcenie musi posiadać osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane oraz co uznaje się za praktykę zawodową, którą należy odbyć przed podejściem do egzaminu.
Uprawnienia budowlane - kto je wydaje?
Wśród kandydatów często pojawiają się wątpliwości co do tego, kto wydaje uprawnienia budowlane. W końcu jeszcze do niedawna egzaminy organizowane były przez urząd wojewódzki, więc uprawnienia takie posiada wojewoda. Jednak od 2003 roku organizowaniem egzaminów oraz nadawaniem uprawnień budowlanych zajmuje się okręgowa komisja kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby instalator uzyskał uprawnienia budowlane?
Aby uzyskać uprawnienia budowlane trzeba spełniać kilka warunków, stanowiących potwierdzenie posiadania wymaganej wiedzy i umiejętności praktycznych. Pierwszy z nich dotyczy wykształcenia, bowiem samo doświadczenie w branży nie wystarczy. Ponadto, osoba ta musi przedstawić dokumentację potwierdzającą odbycie specjalistycznej praktyki zawodowej. Ostatni warunek stanowi zdanie egzaminu przed okręgową komisją kwalifikacyjną Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
Wykształcenie
W zależności od specjalności uprawnień budowlanych wymagane jest ukończenie odpowiedniego kierunku studiów na poziomie inżynierskim lub magisterskim. Obecnie uprawnienia można zdobyć w 11 kategoriach:
- specjalność architektoniczna,
- specjalność konstrukcyjno-budowlana
- specjalność inżynieryjna mostowa,
- specjalność inżynieryjna drogowa,
- specjalność inżynieryjna kolejowa w zakresie kolejowych obiektów budowlanych,
- specjalność inżynieryjna kolejowa w zakresie sterowania ruchem kolejowym,
- specjalność inżynieryjna hydrotechniczna,
- specjalność wyburzeniowa,
- specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych,
- specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
- specjalność instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.
O uprawnienia budowlane, ale w ograniczonym zakresie może starać się również osoba posiadająca tytuł zawodowy technika lub mistrza, wykształcona w jednej z budowlanych specjalności:
- urządzeń sanitarnych,
- energetyki,
- sieci wodnych i kanalizacyjnych,
- inżynierii środowiska i melioracji,
- sieci cieplnych,
- gazownictwa,
- sieci gazowych,
- instalacji gazowych,
- instalacji i urządzeń sanitarnych,
- sieci i instalacji urządzeń sanitarnych.
Praktyka zawodowa
Nawet wieloletnie doświadczenie zawodowe nie wystarczy bez potwierdzenia odbycia specjalistycznej praktyki pod okiem uprawnionej osoby. Praktyka powinna odbywać się w biurze projektowym lub na terenie budowy. Jej długość uzależniona jest od rodzaju i specjalności uprawnień, o które ubiega się praktykant. Z reguły trwa od jednego roku do czterech lat, a nadzór nad nią sprawuje kierownik posiadający odpowiednie uprawnienia.
Według przepisów, praktyki, które odbywały się przed 1995 rokiem muszą być udokumentowane poprzez złożenie zaświadczenia od jednostki, gdzie odbywały się praktyki. Praktyka realizowana w latach 1995-2014 wymaga przedstawienia książki praktyki zawodowej. Po 2014 roku fakt odbycia praktyki potwierdza oświadczenie wystawione przez członka Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa posiadającego adekwatne uprawnienia.
Kwalifikacja do egzaminu
Po ukończeniu nauki i odbyciu praktyki zawodowej, kandydat ubiegający się o uprawnienia budowlane składa odpowiedni wniosek z kompletem wymaganych dokumentów do okręgowej komisji kwalifikacyjnej PIIB. Następnie, komisja określa, czy dany kandydat kwalifikuje się do egzaminu na uprawnienia budowlane.
Egzamin
Po pozytywnym przejściu weryfikacji, czas na ostatni etap, czyli egzamin. Składa się on z dwóch części: pisemnej w formie testu oraz ustnej w formie rozmowy z komisją egzaminacyjną.
Egzamin na uprawnienia budowlane - o tym musisz wiedzieć!
Egzamin na uprawnienia budowlane odbywa się dwa razy do roku, a jego termin wyznaczają okręgowe komisje kwalifikacyjne PIIB. Zazwyczaj egzamin wiosenny odbywa się w maju, zaś jesienny w listopadzie. Komisja kwalifikacyjna ma obowiązek podać ostateczną datę do wiadomości publicznej na 90 dni przed planowanym terminem. Ponadto każdy kandydat miesiąc przed egzaminem otrzymuje list potwierdzający dokładną datę i miejsce.
Pisemna część egzaminu skupiona jest wokół sprawdzenia znajomości przepisów prawnych dotyczących realizacji konkretnego procesu budowlanego. Część ustna, czyli rozmowa z komisją ma na celu sprawdzenie, czy kandydat potrafi praktycznie wykorzystać wiedzę techniczną zdobytą w okresie nauki i praktyki.
Polska Izba Inżynierów Budownictwa przed każdym egzaminem publikuje wykaz aktów prawnych i norm, których znajomość jest niezbędna. Zakres egzaminu, ilość pytań oraz czas są określane adekwatnie do konkretnej specjalności. W przypadku uzyskania negatywnego wyniku z testu istnieje możliwość wglądu w odpowiedzi i zweryfikowania swoich błędów.
Co ważne, w przypadku uzyskania pozytywnego wyniku z testu, data egzaminu ustnego ustalana jest automatycznie dla każdego kandydata. Jeśli w części ustnej zabrakło jednak szczęścia, to ponownie do egzaminu można podejść w najbliższej sesji, czyli za około pół roku. Co więcej, nie ma konieczności ponownego weryfikowania dokumentów ani zdawania testu pisemnego.