Łączenie rur - sposoby i najtrwalsze rozwiązania

Łączenie rur w instalacjach wodnych wymaga zastosowania odpowiednich rozwiązań. Współcześnie wykorzystywane rury ze stopów metali, jak również tworzyw sztucznych sprawiają, że obecnie na rynku mamy kilka sposobów na ich połączenie - niekiedy nawet między różnymi ich rodzajami. Z jakich metod łączenia rur można korzystać i kiedy wybrać określony typ? O tym w artykule poniżej.

Rodzaje rur w instalacjach

W zależności od przeznaczenia konkretnej instalacji wodnej, stosuje się rury, które wykazują np. dużą odporność na wysokie temperatury wody, zwiększoną giętkość, dobre przewodnictwo ciepła, itp. Obecnie często wybieranymi typami, są rury stalowe oraz rury PE (polietylenowe), a także rury PP (polipropylenowe). Obecnie coraz popularniejsze stają się także rury miedziane, które spełniają funkcję nie tylko użytkową, ale stają się niekiedy również elementem wystroju.

Jednak żadna rura nie będzie spełniała swojego zadania, jeśli nie będzie ona odpowiednio podłączona lub co ważne - połączoną z innymi. System łączenia rur wodnych jest najbardziej rozbudowany, dlatego na nim się skupimy. O tym jakie rury dobrać do instalacji wodnej, można przeczytać w naszym wpisie Jaki rodzaj rur do wody wybrać?

W przypadku niemal każdego rodzaju materiału z jakiego wykonana jest rura, stosuje się inne rozwiązania, pozwalające uzyskać stuprocentową szczelność. Prawidłowe i efektywne połączenie rur zapewnia także długotrwały brak problemów związanych z nieprawidłowym działaniem instalacji wodnej - w przypadku tej płaszczyzny jej funkcjonowania.

Zatem: Jakie mamy metody łączenia rur?

Połączenia nierozłączne

Jak sama nazwa wskazuje, jest to łączenie rur w sposób stały i niepodlegający modyfikacjom. Technologie zastosowane do tworzenia nierozłącznych połączeń rur zapewniają wysoką jakość pod względem szczelności i długotrwałości. Niestety wadą tego rozwiązania jest brak możliwości wykonywania napraw lub modyfikacji, bez konieczności demontażu części instalacji.

Łączenie rur - spawanie

Jedną z popularnych metod jest spawanie rur. Rozwiązanie to stosuje się głównie w przypadku rur do centralnego ogrzewania. Poddanie ich obróbce termicznej pozwala na stworzenie bardzo wytrzymałego połączenia, jednak należy pamiętać, że to rozwiązanie można stosować w przypadku rur zwyczajnych rur stalowych. Łączenie rur stalowych posiadających ocynk w ten sposób jest złym pomysłem, gdyż w trakcie spawania, gdzie rury mają kontakt z wysoką temperaturą, warstwa ochronna (ocynk) zostaje uszkodzony, co może w konsekwencji doprowadzić do odsłonięcia stali i w warunkach “sprzyjających” - doprowadzić do powstawania korozji.

Łączenie rur - lutowanie

Ten rodzaj łączenia rur dotyczy tworzenia połączeń w przypadku rur miedzianych. Warto zwrócić uwagę, że sposoby łączenia rur miedzianych techniką lutowania można podzielić na dwa sposoby:

• lutowanie miękkie - wykonuje się się je w temperaturze do 450oC. Rury dostosowuje się do kielicha lub kielich do rur, a następnie oczyszcza powierzchnie, które mają zostać ze sobą połączone. Następnie przechodzi się do lutowania przy pomocy topików i spoiw, które służą do tworzenia szczelnych i trwałych połączeń. Oczywiście należy zastosować do tego odpowiednie lutownice, dysponujące właściwą mocą.
• lutowanie twarde - lutowanie twarde przebiega na tej samej zasadzie co lutowanie miękkie, jednak w tym przypadku lutowanie rozpoczyna się od temperatury 450oC.

Łączenie rur - zgrzewanie

Technologia zgrzewania rur dotyczy modeli wyprodukowanych z tworzyw sztucznych takich jak polipropylen czy polietylen. Łączenie rur odbywa się poprzez umieszczenie ich w specjalnym łączniku, który następnie poddawany jest obróbce termicznej. Do tego potrzebne są specjalne zgrzewarki, dostosowane do łączników o określonej średnicy.

Zgrzewanie rur pozwala na stworzenie bardzo trwałego połączenia, a dzięki jednolitej konstrukcji rur-łącznik-rura tworzy się wyjątkowo trwałe połączenie.

Łączenie rur - klejenie

Klejenie rur z tworzyw sztucznych jest świetną alternatywą dla zgrzewania. Nie wymaga specjalistycznych narzędzi, kontaktu z wysoką temperaturę, a co najważniejsze - nie jest potrzebna do tego energia elektryczna. Do połączenia rur z tworzyw sztucznych (PVC-U, PVC-C, czy ABS)  wykorzystuje się kleje jednoskładnikowe oraz kleje dwuskładnikowe. By klejenie rur zostało wykonane prawidłowo, te należy uprzednio właściwie oczyścić, by powierzchnia mająca kontakt z klejem, jak najlepiej związała.

W przypadku klejenia rur należy pamiętać, że może się to odbywać tylko w temperaturze przewyższającej 5oC. W przeciwnym wypadku klej będzie zbyt gęsty i jego prawidłowe rozprowadzenie będzie niemożliwe.

Łączenie - zaprasowywanie

Zaprasowywanie to ciekawa alternatywa na łączenie rur miedzianych bez lutowania, jak również na łączenie rur PEX. Jedno i drugie rozwiązanie umożliwia połączenie rur przy pomocy specjalnych złączek, które przy użyciu odpowiednich narzędzi, tworzą trwałe i nierozerwalne połączenie. Dzięki znajdującemu się oringowi, zaciśnięta lub zaprasowana złączka uniemożliwia powstawanie jakichkolwiek nieszczelności. Należy jednak odpowiednio dobierać  złączki, pod względem odporności na wysokość temperatury medium, jakie będzie przez nie przepływać. Zbyt niska wytrzymałość, może w niedługim czasie doprowadzić do powstania wycieków.

Połączenia rozłączne

Ten rodzaj połączeń stosowany jest w instalacjach miedzianych oraz wykonywanych z tworzyw sztucznych. W ten sposób łączenie rur PE, łączenie rur PP, czy łączenie rur stalowych, pozwala na ewentualną wymianę odcinka, który w przypadku awarii lub rozbudowy instalacji, pozwala na szybkie, wygodne i bezpieczne wykonanie niezbędnych prac.

Łączenie rur - zaciskanie

Technologia ta jest bardziej nowatorska, względem spawania, lutowania czy klejenia. Jest to rozwiązanie tzw. “czyste”, czyli w miejscu pracy nie ma konieczności zabezpieczania powierzchni, ze względu na pojawienie się chemii czy iskier. Warto zaznaczyć, że zaciskanie można wykonać przy pomocy hydraulicznych, jak i elektrycznych zaciskarek. W przypadku urządzeń do tego przeznaczonych jest podobnie - dostępne są sieciowe zaciskarki elektryczne, a także akumulatorowe zaciskarki. W ten sposób bez problemu można wykonywać prace w budynkach o dowolnym stanie.

Zaciskanie pozwala na rozłączenie rur i złączki w dowolnej chwili. Nie oznacza to jednocześnie, że samo połączenie jest nietrwałe lub nieszczelne. Dobrze jest mieć także na uwadze fakt, że złączki mogą być w tym rozwiązaniu wykorzystywane ponownie. Zastosowana technologia sprawia, że są one wielokrotnego użytku, jednak trzeba mieć na baczeniu stan uszczelnień, które “przy którejś z kolei” wymianie, mogą stracić swoje właściwości.

Łączenie rur - skręcanie

Jest to jedna ze starszych metod łączenia ze sobą rur, a stosowana jest głównie w przypadku, gdy łączone są ze sobą rury stalowe. Na gwint rury zakłada się pakuły, które następnie smaruje się pastą uszczelniającą, podobnie jak złączkę. Następnie nakręca się ją na gwint z pakułą, tworząc w ten sposób bardzo szczelne połączenie.

Gdy rury są ciężko dostępne, zabieg pakułowania gwintu może wymagać nieco więcej pracy, ponieważ musi on zostać wykonany precyzyjnie. Ważny jest również dobór odpowiedniego nypla lub mufy, który pozwoli na łączenie rur. Ważne, by posiadał odpowiedni rozmiar, a umieszczenie go na gwincie wymagało nieco więcej siły.

Skręcanie rur stalowych mimo postępów w technologii hydraulicznej nadal znajduje częste zastosowanie - zwłaszcza w starszych, stalowych instalacjach. Ten rodzaj łączenia rur najczęściej występuje w przypadku instalacji wodociągowych wewnętrznych, czyli dostarczających wodę do baterii kuchennych, łazienkowych, czy spłuczek toaletowych.